شورای عالی آموزش و پرورش لنگرگاه نظام تعليم و تربيت

سير تحولات تاريخي شوراي عالي آموزش و پرورش سابقه تاریخی شورای عالی آموزش و پرورش به سال 1275شمسی بر می گردد که توسط عده ای رجال معارف پرور وقت در حدود10 سال قبل از انقلاب مشروطه با عنوان انجمن معارف متولد شد. این شورا در سال 1300 با مصوبه مجلس شوراي ملي رسمیت یافت و طی بیش از یک سده با حفظ ماهيت اصلي خود چند بار تغيير عنوان داد از جمله اين عناوين بعد از انجمن معارف به اسامی نظیر شورای معارف، مجلس شورای معارف، شورای عالی معارف، شورای عالی فرهنگ و در نهایت به شورای عالی آموزش و پرورش تغییر یافت.

(انجمن معارف --> شورای معارف-->  مجلس شورای معارف--> شورای عالی معارف--> شورای عالی فرهنگ -->شورای عالی آموزش و پرورش)

شورای عالی آموزش و پرورش در طول سال های حیات خود تغییرات و تحولات زیادی را تجربه کرده است همه این تغییرات در راستای تحول نظام آموزشی كشور بوده است.

مطالعه « گزارش کتاب مشاوران ماوراء بحار از طرح توسعه هفت ساله دولت ایران با تاکید بر بخش آموزش- سال 1328» بيانگر اين نكته بسيار مهم است که مسائل امروز آموزش و پرورش همان مسائلی است که در حدود 70 سال پیش عنوان شده است. ریشه مشکلات و معضلات آموزش و پرورش سابقه اي به اندازه تاریخ تشكيل آن دارد. برخی از مسائل و مشکلات موجود آموزش و پرورش ریشه در محيط بیرون آن دارند از جمله اینکه هیچگاه آموزش و پرورش دغدغه اصلی و در اولویت کاری دولت ها نبوده است چون بودجه مناسب، نظام حذب نیروی انسانی منسجم و ویژه، آزمون های استاندارد، نظام دریافت و پرداخت مناسب و... برای آن پیش بینی نکرده اند.

اهميت و ضرورت شوراي عالي آموزش و پرورش

بی‌تردید عرضه خدمات آموزشی و تربیتی به دانش آموزان نیازمند تصویب قوانين و مقرراتی است تا مجریان و دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت بتوانند در چارچوب اين قوانین و مقررات به ایفای نقش و مسئولیت خود بپردازند.

در كليه کشورهای جهان بويژه كشورهايي که نسبت به سرنوشت فرزندان خود و آینده کشورشان احساس مسئولیت می کنند، همه اعضای شورای سیاستگذاری و قانونگذاری نظام تعلیم و تربیت را از افراد با تجربه، متخصص، اهل فن و صاحب سبک در حوزه نظام تعلیم و تربیت انتخاب می کنند زيرا مسئوليت برنامه ریزی، تعیين استراتژی و مشخص كردن مسیر حال و آینده نظام آموزشی و تسهیل کننده روند آموزش و پرورش کشور به عهده آنان است.

شأن تعليم و تربيت از سياست متعالي تر است چرا كه با روح و روان آدم ها سروکار دارد و بندرت اتفاق می افتد در کشورهای توسعه یافته در شوراهای سیاستگذاری و قانونگذاری در حوزه آموزش و پرورش سرنوشت فرزندان شان را به مجموعه اي غيرمتخصص و بي تجربه بسپارند، معمولا در این شوراها از افراد صاحب نظر با تجربه بالا، متخصص، دارای علم و دانش کافی که مدت ها در حوزه تعلیم و تربیت کار کرده اند و همچنین از دستگاه های مرتبط با حوزه آموزش و پرورش در بخش هایی مانند صنعت، کشاورزی، فنی و حرفه ای، دانشگاه ها و... به نحو مطلوبی استفاده می برند.

شوراي عالي آموزش و پرورش محل انجام كارهاي تخصصي، كارشناسي و بررسي طرح ها و برنامه هاي آموزشي و پرورشي براي تهيه و تدوين آئين نامه ها، اساسنامه ها و... براي نظام تعليم و تربيت كشور است.

بر اساس ماده 4 قانون تشكيل شوراي عالي آموزش و پرورش؛ هيچ يا از مقررات آموزشي و پرورشي كشور كه با وظايف شوراي عالي آموزش و پرورش مربوط است، قبل از تصويب در شورا رسميت نخواهد يافت.

سند تحول بنیادین یکی از بزرگترین دستاوردهای شورای عالی آموزش و پرورش

یکی از بزرگترین دستاوردهای شورای عالی آموزش و پرورش در بعد از انقلاب اسلامي، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است كه براي اجراي با موانع و محدوديت هاي زيادي از جمله كمبود بودجه مناسب، عدم ثبات مديريت ها و... روبرو است.

در تدوين سند تحول بنيادين شورای عالی آموزش و پرورش طي فرآيندي دقيق و نظام مند با بهره گيري از طرح هاي پژوهشي، اقدام هاي كارشناسي و... نسبت به سياستگذاري و قانونگذاري مرتبط با آن و همچنين تصويب مصوبات تحولي نقش بي بديلي را ايفا نموده و سند را در اختیار آموزش و پرورش قرار داده است تا وزارت آموزش و پرورش با کمک سایر دستگاه ها و نهادها نسبت به اجراي آن اقدام نمايد.

شوراي عالي با بهره گيري از پتانسيل كميسيون هاي خود، یک نهاد مسئله محور و چشم انداز محور است که بزرگترین مسئله آن آموزش و پرورش کشور است؛ يكي از بخش هايي كه در اجرايي سازي سند تحول بنيادين نقش مهمي دارد« برنامه زير نظام هاي سند تحول بنيادين مي باشد كه عليرغم اينكه شورا وظیفه ای برای تهیه و تدوین زیرنظام هاي سند تحول بنیادین نداشت(برنامه زير نظام هاي: راهبری و مدیریت تربیتی، برنامه درسی، تربیت معلم و تأمین منابع انسانی، تأمین و تخصیص منابع مالی، فضا، تجهیزات و فناوری و پژوهش و ارزشیابی) وزارت آموزش و پرورش باید زیرنظام های سند تحول را تهیه و تدوین مي كرد و برای بررسی و تصویب به شورای عالی آموزش و پرورش ارسال می کرد. چون اراده اي براي تدوين آنها وجود نداشت لذا اين شورا اقدام به تهیه و تدوین زیرنظام ها نمود تا روند تحول در آموزش و پرورش تسهيل شده و از مشكلات در مسير اجراء كاسته شود.

سند تحول بنیادین از محدود اسناد استراتژيك نظام آموزشي كشور مي باشد كه تدوين و اجراي مورد تایید و تاکید مقام معظم رهبری است که می فرماید:«سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ... یک سند عالمانه، جامع، منسجم، پیشرو و قابل افتخار است» و یا در جای دیگری می فرمایند:« رسالت اصلی آموزش و پرورش اجرای سند تحول بنیادین است» و باز هم می فرمایند:«سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یک ریل گذاری است، سند تحول می تواند آموزش و پرورش را به آن سر منزل مورد نظر برساند، سند، سند بسیار خوبی است». بنابراین سند تحول بنیادین یکی از مهم ترین اسناد بالادستی است که برای بازمهندسی، تغییر و تحول نظام آموزش و پرورش تهیه و تدوین شده و لذا مبنا و اساس تغییر و تحول در آموزش و پرورش همین سند است.

اجرای سند تحول بنیادین و لزوم مشاركت دستگاه ها و نهادهاي مختلف براي اجراي آن

تفكيك وظايف در حوزه سياستگذاري و تصويب مقررات لازم براي اجراي قوانين و مقررات در زمينه سند تحول بنيادين امري ضروري اشت.

اجرای تمام محورهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وظیفه وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه های ذی نفع است و البته وظيفه شورای عالی آموزش و پرورش، در اين مسير شوراي عالي همواره نقش تسهيل و تقويت كننده داشته و اين در حالي است كه سیاستگذاری و قانونگذاری در نظام تعلیم و تربیت كشور از وظايف اصلي آن است.

وزارت آموزش و پرورش برای اجرای این سند نیازمند مشارکت، همکاری و همراهی دستگاهها و نهادهای مختلف است، آموزش و پرورش به تنهایی قادر به اجرای این سند نیست و اجراي آن از توان این دستگاه خارج است، مجلس محترم با تصویب بودجه مستقل برای آن، دولت با اولویت دادن آموزش و پرورش و پیش بینی بودجه صد درصدی برای اجرای سند تحول و سایر دستگاهها با همراهی و مشارکت با آموزش و پرورش برای اجرای آن باید اقدام نمایند و تحول خواهی و تحول آفرینی در آموزش و پرورش باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود و به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی همه باید به کمک آموزش و پرورش بیایند و تا زماني كه اين مطالبه مشاركت حداكثري محقق نشود، نمی توان انتظار بیش از این از آموزش و پرورش داشت، چرا كه 98 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف هزینه های پرسنلی می شود. آیا با 2 درصد بودجه باقی مانده می توان انتظار تحول در آموزش و پرورش داشت؟

براي اينكه سند تحول بنيادين آموزش و پرورش اجرايي شود بايد هر وزيري كه براي اين دستگاه عظيم و سرنوشت ساز انتخاب و معرفي مي شود برنامه هايي به مجلس ارائه كند كه مبتني بر سند تحول بنيادين باشد و اينكه تقسيم كار ملي و تعيين مسئوليت دستگاه ها در قبال اجراي سند تحول بنيادين انجام شود.

ماموريت هاي شوراي عالي آموزش و پرورش

مطالبات از شورای عالی باید آگاهانه و مبتنی بر شناخت کافی از این نهاد باشد. ماموریت های شورای عالی آموزش و پرورش در قانون تشکیل آن مشخص و معین است، بنابراین مطالبات مخاطبان از شورای عالی هم باید بر اساس قانون تشکیل آن و نه چیزی فراتر از آن باشد. اعضای شورای عالی آموزش و پرورش حقیقی و حقوقي هستند كه ماهيت كار آنان آموزشي و تربيتي و فارغ از مسائل سياسي است. همه این اعضاي اين شورا بر اساس ماده 9 قانون تشكيل اين شورا معرفی می شوند، تمام تلاش اعضای شورای عالی، ارتقاي كيفيت تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم است و بعنوان يك جايگاه ويژه و یک لنگرگاه برای نظام تعلیم و تربیت کشور است که در رفت و آمدهای افراد مختلف استقلال و اصالت خود را حفظ نموده و بدور از مسائل و سلایق سیاسی به فعاليت خود ادامه مي دهد.

نيروي انساني مورد نياز آموزش و پرورش

به استناد بند 3 سياست هاي ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري در بهسازي و ارتقاي منابع انساني آموزش و پرورش و در ماده واحده «نحوه جذب منابع انساني در مشاغل آموزشي و تربيتي وزارت آموزش و پرورش» مصوب جلسه 833 اين شورا، منابع انسانی مورد نیاز آموزش وپرورش در مشاغل آموزشی و تربیتی را در چارچوب شایستگی‌های مندرج در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و بر اساس شرایط و ضوابط مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، صرفاً از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر فنی شهید رجایی تأمین کند و هر گونه استخدام خارج از این طریق ممنوع است.

شرط اشتغال به حرفه معلمی در کلیه مدارس (اعم از دولتی و غیر دولتی)، دارا بودن «گواهینامه صلاحیت معلمی» به عنوان مستند رسمی احراز توانایی یک فرد برای ایفای نقش معلمی است(ماده واحده «نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش).

نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش بر اساس قانون فقط باید از طریق و زير نظر دو دانشگاه وابسته به آموزش و پرورش يعني دانشگاه هاي فرهنگیان و شهید رجایی؛ تربیت، تامین و جذب آموزش و پرورش شوند، چون فلسفه وجودي این دانشگاهها و پردیس های آنها، تربیت نیروی انسانی متخصص و دارای صلاحیت های حرفه ای معلمی است و تنها دانشگاه های تخصصی آموزشی و تربیتی کشور هستند که نیروی حرفه ای و تخصصی مورد نیاز آموزش و پرورش را تربیت می کنند. در اين زمينه شورای عالی آموزش و پرورش بارها از طریق رسانه های جمعی به دستگاه ها و نهادهای تصمیم گیر در این مورد، اعلام نموده است، كه جذب نیروی انسانی برای آموزش و پرورش طبق قانون باید صرفاً از طریق این دو دانشگاه انجام شود ولاغیر.

ماهيت علمي و غير سياسي بودن شوراي عالي آموزش و پرورش

شورای عالی آموزش و پرورش در تلاش است بر اساس قانون و مقررات موجود کار خود را انجام دهد و از نفوذ جریان های سیاسی در امان بماند تا در آینده شاهد رشد، شکوفایی و پیشرفت کشور باشیم.

یکی از اهداف و برنامه های دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش استفاده از توانمندی افراد متخصص کارآمد، موثر و تاثیرگذار در حوزه تعلیم و تربیت است که بدون ایجاد هیاهوی های معمول سیاسی فقط به اعتلای آموزش و پرورش فکر می کنند و تاکنون دبیرخانه این شورا سعی نموده از آنها به نحو احسن استفاده کند.

تكاليف، فعاليت ها و دستاوردهاي شوراي عالي آموزش و پرورش

شورای عالی آموزش و پرورش یک دستگاه مردم نهاد است ( در سال 1275 توسط عده اي از رجال فرهنگ دوست كه دغدغه تعليم و تربيت فرزندان اين مرز و بوم داشتند تشكيل شد)که به گواه تاریخ از قدیمی ترین و موثرترین مراجع سیاستگذار در حوزه آموزش و پرورش کشور است و تحت تاثیر جریانات سیاسی قرار نگرفته و دغدغه اصلي آن تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم داشته و دارد.

برخي از فعاليت ها و دستاوردهاي شوراي عالي آموزش و پرورش:

- کار بروز رسانی سند تحول بنیادین اکنون مراحل پایانی خود را طی می کند و بزودی برای بررسی و تصویب نهایی به مراجع ذیصلاح ارسال خواهد شد.

- بررسي كارشناسي مسایل مهم آموزش و پرورش از جمله سازمان نظام معلمی، اقتصاد آموزش و پرورش و....

- بررسی پرونده های مشکل دار دانش آموزان (سال گذشته بیش از ۲۰۰۰ پرونده و مدارک تحصیلی دانش آموزان در کمیسیون خاص این شورا بررسی و درباره آنها رای صادر شد)

- كار ترميم و بروز رساني سند تحول در کمیسیون راهبری تحول( حدود دوسال است که کار بروز رسانی سند تحول را پیگیری و در حال اتمام است).

- بررسي و بازنگري قوانین و مقررات آموزشی و پرورشی( در کمیسیون های این شورا در حال بررسی و کارشناسی هستند).

- نظارت بر حسن اجرای مصوبات و تهیه گزارش و ارایه به نهادها و مراجع ذیصلاح

- برگزاری ۱۸ نشست، کارگاه آموزشی و وبینار با حضور اعضای شورای عالی آموزش و پرورش و صاحب نظران حوزه تعليم و تربيت در سال گذشته .

- اجراي بيش از 70 طرح پژوهشي در ارتباط با سند تحول بنيادين و 15 طرح پژوهشي درباره ساير موضوعات آموزشي و پرورشي.

- مستند سازي تجربيات دبيران كل شورا عالي آموزش و پرورش

- برخی از مصوبات و قوانین و مقررات جدید آموزشی و تربیتی مانند آئین نامه اجرایی مدارس، جدول دروس تحصیلی پایه های مختلف، اساسنامه پژوهش سراهای دانش آموزی، اساسنامه مدارس ورزش، برنامه زیر نظام های سند تحول بنیادین، آئین نامه گروه های آموزشی و تربیتی، آئین نامه انتخاب و انتصاب مدیران مدارس، آئین نامه ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی، نحوه ارائه خدمات آموزشی‌ و تربیتی مدارس در دوره بیماری‌های فراگیر، آئین نامه و اساسنامه اردوهای دانش آموزی، اساسنامه مدارس عشایری و ... براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تدوین، بازنگری، اصلاح و تصويب شده اند.

باید درباره دستاوردها و کارهای انجام شده در آموزش و پرورش هم صحبت کرد. باور کنید در کنار نقایصی که در نظام آموزشی وجود دارد کارهای بسیار خوبی هم انجام شده است. البته زیبا دیدن و زیبا تحلیل کردن یک هنر منحصربفرد است... فقط نباید انتقاد کرد بلكه انتقادي كه همراه با ارائه راهكار كارشناسي و فني باشد، كارساز است و مي تواند بسياري از مشكلات را برطرف كند. این شورا آماده دریافت نقدها، نظرات و راهكارهاي ارزشمند فرهنگيان و صاحب نظران در باب مسائل آموزشی و پرورشی است.

مصوبات شوراي عالي پژوهش محور و چشم انداز محور هستند و هیچ یک از مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش بدون کار کارشناسی، فني، تخصصی و... بررسی وتصويب نشده است و همه آنها با حضور افراد با تجربه، متخصص، صاحب نظر در مسائل آموزشی و پرورشی بررسی و تصویب شده اند(چه بسا مصوبه ای به خاطر کارکاشناسی و... بر روی آن بارها در دستور کار کمیسیون های شورای عالی قرار گرفته و بعضاً چندین ماه و حتی یک سال زمان برده است).

لزوم حمايت و پشتيباني ملت، دولت و مجلس از آموزش و پرورش

آموزش و پرورش با گستره وسيعي از نيروي انساني، خانواده ها و دانش آموزاني سروكار دارد كه هر كدام از آنان داراي ديدگاه، ايده و تفكر خاصي درباره اداره آموزش و پرورش هستند لذا قانع و همراه كردن اين قشر عظيم از نيروي انساني كاري بس دشوار و طاقت فرساست بنابراين اين قشر عظيم انساني كه گاهي اوقات از آن به عنوان «ملت» نام برده مي شود با خدمتگزاران خود همكاري نموده و اجازه دهند كار حساس و سرنوشت ساز آموزش و پرورش را از طريق روال قانوني پيش ببرند و هر جايي كه ضعف و يا نقصاني ديدند با ارائه راهكارهاي ارزشمند خود آنان را نسبت به عواقب آن كار آگاه نموده و حمايت خود را از آنان دريغ نكنند.

آموزش و پرورش به عنوان يك نهاد تاثير گذار و موثر در روند توسعه و پيشرفت كشور نيازمند همكاري و همراهي ساير نهادها و دستگاه ها براي اجراي برنامه ها و طرح هاي خود بويژه سند تحول بنيادين است چون آموزش و پرورش با اين منابع، امكانات و تجهيزات محدود به تنهايي نمي تواند سند تحول بنيادين را اجرايي كند بنابراين نيازمند مسئوليت پذيري، همكاري و همراهي ملت، دولت و مجلس شوراي اسلامي است.

تنها نهادی که مجلس محترم به آن اجازه سیاستگذاری و....در حوزه آموزش و پرورش کشور داده این شوراست، بنابراین باید از دخالت ساير نهادها و دستگاه های موازی با کار شورای عالی آموزش و پرورش در نظام تعليم و تربيت كشور جلوگيري شود... همچنين آموزش و پرورش اکنون نیازمند حمایت و نظرات و پیشنهادهای ارزشمند صاحب نظران و معلمان عزیز برای برون رفت از مسایل و مشکلاتی است که سالها با آنها دست به گریبان می باشد.

دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش از مجریان، فرهنگیان، صاحب نظران و پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت دعوت می کند، پیشنهادها، نظرات، طرح ها و برنامه هاي خود را درباره موضوعات مختلف آموزش و پرورش از طریق سایت شورای عالی آموزش و پرورش به نشاني  www.sce.ir و پست الکترونیکی ravabet.sce@medu.ir ارسال كنند.

دستاوردها و عملكرد شورای عالی آموزش وپرورش در راستاي كمك به اجراي سند تحول بنيادين

ردیف

عنوان مصوبه

شماره جلسه

تاریخ تصویب

توضیحات

1

آئین نامه نحوه استقرار نظام جدید آموزشی

851

29/09/1390

  در اجراي مفاد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش و بيانيه ماموريت آن مبني بر استقرار12 پايه تحصيلي(چهاردوره سه ساله) در ساختار نظام آموزش و پرورش، ساختار نظام آموزشي كه داراي 12 پایه تحصیلی است، به دو دوره شش ساله ابتدايي و متوسطه تقسيم می شود و همزمان با تغيير ساختار، محتواي كتب درسي بر اساس زیرنظام  برنامه درسي مصوب شوراي عالي آموزش و پرورش  توسط وزارت آموزش و پرورش تغيير یافته است. لذا با توجه به این تغییرات، آئین نامه نحوه استقرار نظام جدید آموزشی تصویب شد .

2

زیر نظام برنامه درسی ملی

872

28/06/1391

  به استناد  راهكار 1-1 مبنی بر طراحي، - تدوین و اجرای  برنامه درسي ملی براساس اسناد تحول و باز توليد برنامه هاي درسي موجود با تأكيد بر متناسب سازى حجم و محتواى كتب درسي و ساعات و روزهاي آموزشي با توانمندی ها و ویژگى هاى دانش آموزان، حاكميت رویكرد فرهنگى تربيتى - در توليد محتوا و تقویت شایستگی های پایه دانش آموزان، بهره مندى فزونتر از روش هاى فعال، خلاق و تعالى بخش،  بهره گيرى از تجهيزات و فناورى هاى نوین آموزشى و تربيتى در راستاي اهداف و توجه  بيشتر به تفاوت هاى فردى به ویژه هویت جنسیتی دانش آموزان و تفاوتهاى شهرى و روستایی، این زیرنظام تصویب شد.

3

عناوین دوره ‌ها و پایه‌های تحصیلی نظام آموزشی جدید

881

06/03/1392

در راستاي تحقق اهداف و برنامه هاي سند تحول بنيادين آموزش و پرورش ، عناوين دوره ها و پايه هاي تحصيلي نظام آموزشي جديد تصويب شد.

4

نشانگرهای ارزشيابي نظام آموزش‌وپرورش و استانداردهاي آن

886

15/07/ 1392

از آنجاییکه شاخص، وسیله‌ای براي گردآوري داده‌ها، تجزيه و تحليل اطلاعات و ابزار اندازه‌گيري مناسبی برای قضاوت و بررسي هدفمند مسايل است که تعیین استاندارد برای آن، می‌تواند فرصت مغتنمي را براي ارزيابي عملكرد و اصلاح روندها و فرآيندها  فراهم آورد،  در گام نخست «شاخص‌هاي ارزشيابي نظام آموزش و پرورش در جلسه 760، مورخ 23/11/86 و در گام بعدی «نشانگرهاي ارزشيابي نظام آموزش و پرورش و استانداردهاي آن»  تصويب شد.

5

اساسنامه مدارس عشایری

908

11/12/1393

اساسنامه مدارس عشايري با در نظر گرفتن شرايط خاص جامعه عشايري  و به منظور بسط عدالت آموزشي و پرورشي براي دانش‌آموزان آنها، بر مبناي اسناد بالادستي به ويژه نقشه جامع علمي كشور و راهکارهای سند تحول بنيادين آموزش و پرورش(بند ھ راهكار 1/1 و راهكارهاي 1/5 ، 2/5 ، 3/5 ، 4/5 ، 5/5 ، 2/12 ، 1/14 ، 3/20 ،6/21 و 10/21 ) تصويب شده است.

6

آئین نامه گروه های آموزشی و تربیتی

914

29/04/1394

به منظور ارتقاي كيفيت آموزش و پرورش و توسعه مستمر شايستگي‌هاي‌ حرفه‌اي معلمان و بر اساس مفاد سند تحول بنيادين (بند 13 از راهبرد كلان و بندهاي 3-2،2- 8 ، 6- 8 ، 4- 11و7- 11 از راهكارهاي هدف‌هاي عملياتي )، وزارت آموزش و پرورش موظف است با استفاده بهينه از ظرفيت، توانمندي و‌ مشاركت‌ حداكثري معلمان در فرايند تعليم و تربيت، نسبت به تشكيل و ساماندهي گروه‌هاي آموزشي و تربيتي اقدام كند به همین منظور آئین نامه گروههای آموزشی و تربیتی تصویب شد.

7

آیین نامه ساماندهی وظایف و اختیارات کمیسیون‌های خاص

کمیسیون معین

07/11/1394

در اجراي مفاد سند تحول بنيادين آموزش‌و‌پرورش (راهبرد كلان 12- بازنگري و بازسازي ساختارها و رويه‌ها در نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي و راهكار 2-13- افزايش كارآمدي شوراهاي درون مدرسه (مانند شوراي معلمان و شوراي دانش‌آموزان) با تفويض برخي از اختيارات اداره و مدرسه به آنان و فراهم آوردن زمينه مشاركت بيشتر ايشان در فرايند تعليم و تربيت مدرسه) و به استناد بند 4 شرح وظايف كميسيون معين، آیین نامه ساماندهی وظایف و اختیارات کمیسیون‌های خاص تصویب شد.

8

جدول مواد درسی دوره دوم متوسطه نظری، کاردانش و فنی وحرفه‌ای

926

10/12/ 1394

در راستاي تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و برنامه درسي ملي جدول مواد درسي و ساعات تدریس هفتگي دوره دوم متوسطه در رشته‌های علوم‌تجربی، ریاضی- فیزیک، ادبیات و علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی از شاخه نظری و دروس عمومی شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش به تصویب رسیده است.

9

آیین نامه هدایت تحصیلی

927

24/12/1394

در راستاي مفاد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش ( راهکار6- 1)، (راهكار‌3-21)، ( بند 5-13) و ( بند6-13) و  برنامه درسي ملي جمهوري اسلامي ايران و نظر به اهميت، ضرورت و نقش راهنمايي و مشاوره تحصيلي در شناسايي و رشد همه جانبه استعدادها، توانايي‌ها و رغبت‌هاي دانش‌آموزان، متناسب با نياز حال و آينده كشور و نیز آماده‌سازي آنان براي انتخاب آگاهانه رشته تحصيلي خود كه از دوره ابتدایی آغاز می شود و تا پايان دوره دوم متوسطه استمرار دارد، «آيين‌نامه هدايت تحصيلي دانش‌آموزان» به تصويب رسیده است.

10

سوگندنامه معلمی

929

30/01 / 1395

به منظور نهادينه سازي پذيرش مسئوليت خطير معلمي و تقويت باور به رسالت عظیم و انسان ساز اين موهبت الهي و با هدف زمينه سازی برای انجام آگاهانه، صادقانه و مسئولانه وظايف معلمي، وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به برگزاري مراسم رسمي و شوق انگيز اداي سوگند معلمي برای تمام معلمان جديدالورود، اقدام نمايد، بر این اساس سوگندنامه معلمی تصویب شد .

11

اساسنامه پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی

932

17/03/1395

   با عنايت به رسالت آموزش و پرورش در زمينه شناسايي و شكوفايي استعدادها و ارتقاي شايستگي‌هاي دانش‌آموزان و در راستاي اجراي مفاد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش و سند راهبري كشور در امور نخبگان، مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي، تأسيس و  راه‌اندازي «پژوهش‌سراهاي دانش‌آموزي» تصویب شد.

12

کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش

932

17/03/1395

به منظور فراهم آوردن زمينه اجراي مفاد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، به ويژه تحقق ويژگي‌هاي مدرسه در افق چشم‌انداز 1404 مبنی بر «دارا بودن ظرفیت پذیرش تفاوت‌های فردی، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخگویی به نیازها، علایق و رغبت دانش‌آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی» و نیز زمینه‌سازی برای «رشد و شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان بر پایه تنوع استعدادها و توانمندی‌های جامعه نخبگانی» مندرج در چشم‌انداز «سند راهبردي كشور در امور نخبگان» ، «كليات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش» به تصویب رسیده است.

13

برنامه زیر نظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی

933

24/03/1395

با توجه به اینکه فضا‌ها و مراكز آموزشي و تربيتي در افق 1404، زمينه ساز تحقق اهداف و برنامه‌هاي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي و تامين كننده نيازهاي فردي و جمعي دانش‌آموزان، متناسب با ساحت‌هاي شش‌گانه تربيت و الزامات برنامه درسي ملي، استانداردهاي بين المللي، با هويت و ويژگي‌هاي معماري اسلامي- ايراني، داراي ظرفيت بالا در تعاملات فرهنگي و اجتماعي محله، امكان دسترسي آسان به محيطي مقاوم، ايمن، با نشاط، دوست داشتني، دوستدار محيط زيست، بهره‌مند از انرژي‌هاي پاك (تجديدپذير) و مجهز به تجهيزات و فناوري‌هاي نوين بومي براي يادگيري مي‌باشند. لذا در اجرای مفاد فصل هشتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر تصویب برنامه‌های زیرنظام‌های اصلی سند تحول این زیرنظام تصویب شد.

14

ماده واحده حذف آزمون های زائد

951

21/12/1396

در راستاي تحقق اهداف سند تحول بنيادين آموزش و پرورش ( سند راهبردی کشور در امور نخبگان: راهبرد کلان1 - راهبرد ملی 2 و  بند ج  از بند 5 اصول اساسی حاکم بر سند) و تقويت نشاط و شادابي در بين دانش‌آموزان ابتدایی، ماده واحده حذف آزمونهای زائد تصویب شد.

15

برنامه زیرنظام پژوهش و ارزشیابی نظام تعليم و تربیت رسمي عمومي جمهوري اسلامي ايران

947

03/07/ 1396

از آنجائیکه زیرنظام پژوهش و ارزشیابی در افق 1404؛ مجموعه ای  کارا، اثربخش و مشارکت پذیر در تولید دانش، اشاعه و کاربست یافته ها در حوزه تعلیم و تربیت است که پاسخگوی نیازهای پژوهشی حال و آینده آموزش و پرورش بوده و بسط دهنده قابلیت تصمیم سازی و تصمیم گیری از ستاد تا مدرسه و تضمین کننده بهبود موقعیت نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی و تربیت نسلی پژوهنده در چارچوب نظام معیاراسلامی می باشد. لذا در اجرای مفاد فصل هشتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر تصویب برنامه‌های زیرنظام‌های اصلی سند تحول این زیرنظام تصویب شد.

16

برنامه زیرنظام راهبری و مدیریت نظام تعليم و تربیت رسمي عمومي جمهوري اسلامي ايران

948

24/07/ 1396

با توجه به اینکه نظام راهبري و مديريت آموزش‌و‌پرورش در افق 1404، كارآمد، اثربخش، مشارکت‌جو، یادگیرنده و آینده‌نگر در چارچوب نظام معیار اسلامی است و با استفاده بهينه از امکانات و منابع و به حداكثر رساندن بهره‌وري،‌ ظرفيت‌هاي بالقوه و بالفعل را افزايش می‌دهد و با بهره‌گيري از فرايندها و تاكيد بر پيامدها و تنظيم تعاملات بيروني و بهره‌مندی از عوامل محيطي‌؛ اهداف آموزش‌و‌پرورش را در سطوح مختلف مدیریتی با پاسخگويي به نيازهاي ذینفعان درون و برون ‌سازماني خود در محيط‌هاي محلي، ملي و بين‌المللي، محقق می‌سازد. لذا جهت بهبود مستمر راهبری و مدیریت نظام تعلیم وتربیت در‌ راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین و ارتقای جایگاه و نقش آموزش‌و‌پرورش به عنوان محور رشد، پیشرفت و تعالی جامعه این زیر نظام تصویب شد.

17

اهداف دوره‌های تحصیلی

952

10/02/1397

با توجه به اینکه اهداف دوره‌های تحصیلی، تجلی اهداف آموزش‌و‌پرورش متناسب با ویژگی‌ها و شرایط سنی دانش‌آموزان بوده و زمینه دستیابی آنان به شایستگی‌های پایه را فراهم می‌آورد و به رشد متوازن و همه جانبه ایشان، کمک میکند. لذا اهداف دوره های تحصیلی مبتنی بر اسناد بالادستی، به‌ویژه سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش‌و‌پرورش، سند جامع علمی کشور، سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، مبانی نظری و سند تحول بنیادین آموزش‌و‌پرورش به تفکیک ساحت‌های شش‌گانه تعلیم‌و‌تربیت به تصویب رسید.

18

برنامه زیرنظام تربیت معلم و تأمین منابع انسانی نظام تعليم و تربیت رسمي‌عمومي جمهوري اسلامي ايران

956

22/5/ 1397

از آنجاییکه برقراري نظام اثر‌بخش و‌كارآمد مديريت منابع‌انسانی و ايجاد تحول و نوآوري در نظام تربيت‌معلم‌ كشوردر افق چشم انداز 1404 مد نظر است ، برنامه زیرنظام تربیت معلم و تأمین منابع انسانی نظام تعليم و تربیت رسمي‌عمومي جمهوري اسلامي ايران تصویب شد .

19

آیین‌نامه فعالیت کلاس‌های چندپایه

895

29/02/1398

به استناد راهكار 3-5 سند تحول بنيادين آموزش وپرورش و در راستاي گسترش پوشش تحصيلي، بسط عدالت آموزشي و كيفيت بخشي به فرايند تعليم و تربيت دانش آموزان كلاس‌هاي چندپايه، با تاكيد بر مناطق روستايي، عشايري و كمتر توسعه يافته، وزارت آموزش و پرورش موظف است براي تشكيل و مديريت اين نوع كلاس ها اقدام نمايد لذا آیین‌نامه فعالیت کلاس‌های چندپایه تصویب شد.

20

برنامه زیرنظام تامین و تخصیص منابع مالی نظام تعلیم و تربیت رسمی‌عمومی جمهوری اسلامی ایران

965

17/04/1398

برنامه زیرنظام تامین و تخصیص منابع مالی نظام تعلیم و تربیت رسمی‌عمومی جمهوری اسلامی ایران با هدف ارتقای نقش دولت به عنوان تامین‌کننده اصلی منابع مالی آموزش و وپرورش ، تأمین منابع مالی کافی برای ارائه آموزش¬وپرورش با کیفیت وگسترش مشارکت‌های داوطلبانه در قالب کمک‌های سازمان‌های‌خیریه ‌و نهادهای‌عمومی(ازجمله شهرداری‌ها) تصویب شد.

21

نحوه   ترمیم   و   به‌روز‌رسانی    سند تحول بنیادین  آموزش و پرورش

986

6/11/1399

در اجرای مفاد بخش سوم فصل هشتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و لزوم پاسخگویی به تغییر و تحولات محیطی و نیازهای جامعه و دانش‌آموزان و با توجه به تجربیات و یافته‌های جدید علمی و پژوهشی، ترمیم و به‌روزرسانی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مطابق با سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور و با  رویکرد های تکمیلی و آینده نگرانه، اصلاحی و اجرایی،  ماده واحده نحوه   ترمیم   و   به‌روز‌رسانی    سند تحول بنیادین  آموزش و پرورش تصویب شد.

22

برنامه زیرنظام برنامه درسی

988

4/12/1399

زیر‌نظام برنامه درسی در افق 1404 مجموعه فرصت‌های تربیتی نظام‌مند و طرح‌ریزی شده از سطح ملی، منطقه‌ای و محلی تا مدرسه و کلاس درس و نتایج مترتب بر آن‌ها است و شامل ابعاد چهارگانۀ طراحی، تدوین، اجرا و ارزش‌یابی می باشد که با توجه به عوامل مؤثر بر کیفیت در یک بافت منسجم و یکپارچه هم‌سو و هم‌آهنگ با غایت و اهداف نظام تربیت رسمی‌عمومی و سایر زیرنظام‌های شش‌گانه سامان‌دهی و تصویب شده است.

23

آئین نامه گواهینامه صلاحیت معلمی

992

20/2/1400

در راستای تحقق راهکار 4-11 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر ایجاد نظام ارزیابي صلاحيت معلمان شامل شایستگی هاي، اخلاقی، اعتقادي انقلابي، حرفه اي و تخصصي و ارزشيابي متناسب با مبانى و اهداف سند تحول بنيادین و پیرو تبصره 5 ماده واحده نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی مصوبه جلسه 833 مورخ 27/8/1399 شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین آئین نامه گواهینامه صلاحیت معلمی تائید شد و جهت تصویب در هیئت دولت با شماره 30801 مورخ 27/2/1400 ارسال شد .

24

آئین نامه نحوه مشارکت دانشگاه ها، موسسات آموزش عالی و حوزه های علمیه، در تربیت منابع انسانی آموزش و پرورش

992

20/2/1400

در راستای تحقق راهکار 10-11 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر جلب مشاركت دانشگاه هاي برتر و حوزه هاي علمیه در امر تربيت تخصصي حرفه اي و دیني معلمان، كارشناسان و مدیران با همكاري دانشگاه فرهنگيان و پیرو تبصره 1 ماده واحده نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش مصوب جلسه 833 مورخ 27/8/1399 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین آئین نامه نحوه مشارکت دانشگاه ها، موسسات آموزش عالی و حوزه های علمیه، در تربیت منابع انسانی آموزش و پرورش تائید شد.

25

نظام جامع  راهنمایی و مشاوره

994

17/03/1400

 با توجه به تکالیف قانونی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مبنی بر تسری خدمات راهنمایی و مشاوره به تمامی دوره های تحصیلی و همچنین تأکید مبانی نظری سند تحول بر سازماندهی فرایند یاددهی یادگیری با نگاه مشاوره ای، و به استناد راهکارهای 7-3، 3-21، 4-21 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به منظور اتخاذ سیاست¬های یکپارچه، سیستمی و هماهنگ برای بهره¬مندی ذی¬نفعان (دانش¬آموزان، اولیا، کارکنان و معلمان مدرسه) در همه دوره¬های تحصیلی و نقش‌آفرینان درون و برون سازمانی به صورت تعاملی و مشارکتی، به تصویب رسید.

26

اساسنامه اردوگاه های دانش آموزی

996

14/04/1400

  به استناد ماده 7 آیین‌نامه اجرایی قانون احیاء معاونت پرورشی، مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، آیین‌نامه‌ اردوهای‌دانش‌آموزی و برنامه‌‌ زیر‌نظام‌ تأمین فضا، تجهیزات و فناوری، اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی به تصویب رسید.

27

آیین نامه انتخاب و انتصاب مدیران مدارس

997

28/04/1400

   با توجه به جایگاه و نقش تأثیرگذار مدیران مدارس در هدایت و راهبری تربیتِ دانش‌آموزان و تحقق اهداف تعلیم‌‌ و‌‌تربیت و با توجه به اصول «قانون‌مداري، عدالت‌محوری، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی» و  ضرورت استقرار سازوکارهای لازم برای اصلاح روش‌ها، روندها، فرآیندها و نهادینه‌سازی شایسته‌سالاری و تخصص‌محوری در انتخاب، انتصاب و نگهداشت مدیران توانمند و واجد صلاحیت، به استناد راهکارهای 2-22 و 6-22 ذیل هدف عملیاتی22 از سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و برنامه زیرنظام راهبری و مدیریت، «آیین‌نامه انتخاب و انتصاب مدیران مدارس» به‌تصویب رسیده است.

28

آیین نامه اجرایی مدارس

41 کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش

10/5/1400

 یکی از مولفه‌های اساسی و موثر در تعلیم و تربیت و به ویژه در مدرسه، مقررات آموزشی و پرورشی است که بسترهای حقوقی و قانونی را برای تحقق اهداف، وظایف و ماموریت‌های مدرسه، فراهم می‌کند. ضرورت بازنگری در آیین‌نامه اجرایــی مدارس  (مصوب جلسه 652 شورای عالی آموزش وپرورش تاریخ 20/5/1379) به عنوان یکی از عناصر کلیدی موفقیت در مدرسه، احساس و با اولویت در دستور کار قرار گرفت و با رویکرد فرهنگی تربیتی، مفاد آیین‌نامه قبلی با نگاه تعدیل و اصلاح مواد، حذف برخی از مواد، تثبیت برخی از مواد و ایجاد و خلق مواد جدید، بازنگری، تصویب شد.

29

تشکیل  ستاد   هماهنگی   و  پشتیبانی   اجرای سند تحول  بنیادین  آموزش و پرورش

1002

26 /7/1400

به استناد مفاد فصل هشتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر « همکاری و مشارکت تمام دستگاه‌ها و نهادها به‌ویژه رسانه ملی با آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین» و به‌ منظور تسهیل، هماهنگی و حمایت و پشتیبانی از اجرای برنامه‌ها و تحقق اهداف سند مذکور ماده واحده تشکیل ستاد هماهنگی و پشتیبانی اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تصویب شد.

30

نحوه ترميم و بروز رساني سند تحول بنيادين

986

6/11/1399

در اجرای مفاد بخش سوم فصل هشتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و لزوم پاسخگویی به تغییر و تحولات محیطی و نیازهای جامعه و دانش‌آموزان و با توجه به تجربیات و یافته‌های جدید علمی و پژوهشی، ترمیم و به‌روزرسانی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مطابق با سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور و با رعایت نکات زیرانجام می‌شود.

 

سند تحول بنیادین